پردازشگر‌ها را برحسب قدرت پردازش از یکدیگر متمایز می‌کنند و جزو قطعاتی محسوب می‌شوند که به راحتی برروی برد اصلی قابل تشخیص‌اند، زیرا مربع شکل‌های بزرگی هستند که برروی آن‌ها خنک‌کننده یا فن قرار گرفته است.

cpuها برحسب تعداد پین‌ها که به نوعی از قدرت آن‌ها نشان دارند، تقسیم‌بندی می‌شوند؛ هرچند که تکنولوژی رفته‌رفته پیشرفت کرده و در حال حاضر شاهد رونق بازار cpuهای چندهسته‌یی هستیم که با ظاهری و اندازه‌ای شبیه cpu‌های گذشته، ولی با تعداد دو تا چهار هسته در یک بسته که به نوعی می‌توان cpu را دارای قابلیت پردازش موازی فرض کرد، در بازار عرضه ‌شده است.

در حال حاضر چند هسته‌یی‌ها بسیار رایج‌ شده‌اند، اما باید دانست تا زمانی‌که برنامه‌ای با قابلیت پردازش موازی نوشته نشود، عملا چند هسته‌یی‌ها شبیه به یک هسته‌یی‌ها عمل می‌کنند و پردازش موازی چندان مفهوم پیدا نخواهد کرد.

سرعت پردازش cpu‌ها را معمولا با فرکانس ساعت (GHZ یا MHZ) بیان می‌کنند و باید دانست که حجم پردازشی بالای اطلاعات در یک بازه زمانی کوتاه به اندازه‌ای دمای cpu را بالا می‌برد که اگر چند دقیقه خنک‌کننده از کار بیفتد، cpu نیز از بین خواهد رفت.

سیستم‌های خنک‌کننده‌ای جدیدا در سیستم‌های رایانه‌یی تعبیه شده‌اند که از مایعات برای کاهش دمای cpu‌ها استفاده می‌کنند و دور تا دور این قطعه لوله‌کشی برای حرکت مایع، می‌شود تا با جریان مایع دمای cpu کاهش یابد، هرچند که این روش بیش‌تر بر روی سیستم‌هایی به‌کار می‌رود که کاربران آن‌ها قصد overclocking (اورکلاک) دارند؛ یعنی می‌خواهند فراتر از روال عادی cpu از آن کار بکشند و به همین منظور سرعت آن را بالاتر می‌برند.